ใครชอบโบราณสถาน พระธาตุยาคูและเมืองฟ้าแดดสงยาง คือ หนึ่งในที่เที่ยวห้ามพลาดในกาฬสินธุ์ ถ้าคุณมาช่วงวันวิสาขบูชาและวันมาฆบูชา ทางจังหวัดจะจัดงานเทศกาลยิ่งใหญ่ ประดับธุงสวยงาม มีแสง สี เสียง และการรำถวาย ตื่นตาตื่นใจมากครับ

พระธาตุยาคู

พระธาตุยาคู หรือ “พระธาตุใหญ่” เป็นเจดีย์โบราณในเมืองฟ้าแดดสงยาง สร้างในสมัยทวาราวดี ราวพุทธศตวรรษที่ 13-15 (พ.ศ.1201-1500)

องค์พระธาตุที่เห็นทุกวันนี้เป็นส่วนผสมจากการก่อสร้างหลายสมัยครับ

1. ส่วนฐานเป็นรูปสี่เหลี่ยมย่อมุม มีบันไดสี่ทิศ สร้างในสมัยทวารวดี 2. เจดีย์ทรงแปดเหลี่ยมก่ออิฐถือปูนซ้อนจากฐานเดิม สร้างในสมัยกรุงศรีอยุธยา 3. ส่วนยอดสร้างเพิ่มเติมในสมัยรัตนโกสินทร์

สุดท้าย กรมศิลปากรได้ทำการบูรณะพระธาตุยาคู พร้อมขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถาณเมื่อปีพ.ศ. 2510-2522

รอบๆ พระธาตุมีใบเสมาจำนวนหนึ่ง บางแผ่นสลักภาพชาดกในพุทธศาสนา และขุดพบโบราณวัตถุ เช่น พระพิมพ์ดินเผาในบริเวณนี้

ถึงแม้ว่านี่อาจเป็นสิ่งก่อสร้างแห่งเดียวที่เหลืออยู่ แต่ก็อยู่ในสภาพสมบูรณ์มาก และมีต้นไม้ใหญ่อยู่รอบๆ ทำให้มีมุมถ่ายรูปสวยๆ หลายจุดครับ

ประเพณีวิสาขบูชาปุณมี และมาฆปูรมี

ช่วงวันวิสาขบูชาและวันมาฆบูชาของทุกปี จังหวัดกาฬสินธุ์จะจัดงานเทศกาล การแสดง แสง สี เสียง มินิไลท์แอนด์ซาว ประดับธุงจำนวนมาก พร้อมการรำถวายองค์พระธาตุ รวมทั้งมีร้านค้ามาให้เลือกซื้อทั้งอาหาร เสื้อผ้า และอื่นๆ ด้วย

เมืองฟ้าแดดสงยาง

เมืองฟ้าแดดสงยาง หรือบางคนเรียกเพี้ยนเป็น “ฟ้าแดดสูงยาง” มีความหมาย คือ เมืองแดดดีต้นยางสูงใหญ่ (สงยาง แปลว่า ต้นยางสูงใหญ่) เป็นเมืองโบราณอายุกว่า 2000 ปี คาดว่าตั้งขึ้นในช่วงพุทธศตวรรษที่ 3 (พ.ศ. 201-300)

มีหลักฐานการอยู่อาศัยตั้งแต่ก่อนประวัติศาสตร์ และมีผู้อาศัยสูงสุดประมาณ 3000 คนในสมัยสมัยทวารวดี (พุทธศตวรรษที่ 12-16) ในยุคนี้เองที่เมืองได้รับอิทธิพลของพุทธศาสนาที่แผ่มาจากอินเดีย ทำให้มีการสร้างเจดีย์ พระพิมพ์ดินเผา และใบเสมาขึ้นจำนวนมาก

จนกระทั้งสมัยอยุธยา ชุมชนแห่งนี้จึงเริ่มติดต่อกับเมืองอื่นๆ เช่น ภาคเหนือของไทย พบถ้วยชามจากจีน ซึ่งเป็นสินค้าจากบริเวณลุ่มแม่น้ำมูล-ชี และลุ่มน้ำเจ้าพระยา บริเวณนี้เป็นชุมชนที่มีผู้คนอาศัยมาจนถึงทุกวันนี้ (สมัยรัตนโกสินทร์)

ปัจจุบันเมืองฟ้าแดดสงยาง ตั้งอยู่ในบ้านเสมา อำเภอกมลาไสย จังหวัดกาฬสินธุ์